Eind april ondertekende Herenboeren samen met een brede coalitie van organisaties het Maatschappelijk Manifest Bestrijdingsmiddelen ondertekend, dat werd aangeboden aan de Tweede Kamer. ‘[De] overheid beschermt mensen en natuur onvoldoende tegen schadelijke effecten van bestrijdingsmiddelen’, zo luidde de alarmerende constatering van het manifest. De initiatiefnemers waren milieuorganisatie Natuur & Milieu, de Parkinson Vereniging en vakbond FNV. Dit leidde tot behoorlijk wat aandacht bij beleidsmakers en Kamerleden, evenals in de landelijke media (onder andere het Nederlands Dagblad, Nieuwe Oogst en de Trouw).
Aandacht voor verlenging gebruik glyfosaat
De initiatiefnemers van het manifest vragen nu in het bijzonder aandacht voor een van de meest omstreden bestrijdingsmiddelen, glyfosaat. Binnenkort wordt er in de Europese Unie gestemd over de verlenging van het gebruik van glyfosaat voor weer vijftien jaar. Glyfosaat is een van de meest gebruikte bestrijdingsmiddelen in Nederland om onkruid aan te pakken. FNV, Parkinson Vereniging, Parkinson NL en Natuur & Milieu roept minister Adema op om tegen deze verlenging te stemmen.
Bij twijfel over de mogelijke schadelijke gevolgen van middelen voor de gezondheid of natuur, hoort het middel verboden of alleen onder strikte voorwaarden te worden toegestaan. Voorkomen is beter dan genezen. Dat laatste geldt zeker voor dit middel, waarbij er veel twijfels over de veiligheid zijn.
Onderzoek naar schadelijke gevolgen
De Europese ministers baseren hun besluit op de uitkomsten van een rapport van de European Food Safety Authority. Dat rapport is duidelijk over de risico’s voor de natuur. Het middel is schadelijk voor ons waterleven en de kwaliteit van ons water. Daarnaast is het erg giftig voor veel zoogdieren. Onze natuur heeft enorm te lijden van dit middel.
Over de gevolgen voor mensen geeft het rapport minder duidelijkheid. In de eerste plaats omdat blijkt dat er een aantal hiaten in de onderzoeksresultaten zijn. Zo was er te weinig data beschikbaar om te kunnen beoordelen of glyfosaat schadelijk is als wij het als consument binnenkrijgen. Er moeten nog een groot aantal studies gedaan worden naar de resten die achterblijven op ons voedsel. Daarnaast zijn er op dit moment geen goede methoden om te onderzoeken of dit middel een schadelijke invloed heeft op de werking van onze darmen, terwijl wetenschappers hier wel voor waarschuwen. Als laatste geeft het onderzoek van EFSA aan dat er bij de productie van glyfosaat een verontreiniging kan zitten die mogelijk kankerverwekkend is, maar dat informatie ontbreekt om dit risico goed in te kunnen schatten.
De World Health Organisation heeft eerder wel aangegeven dat het middel mogelijk kankerverwekkend is. Daar spreken ze elkaar dus tegen. De Hoge Gezondheidsraad van België deelt deze conclusie en wijst op verschillende andere schadelijke effecten op de gezondheid, zoals schadelijke effecten op de darmen. Een zelfde situatie speelt rond het onderzoek naar neurotoxiciteit, en de relatie tussen glyfosaat en bijvoorbeeld Parkinson. Onafhankelijke wetenschappers waarschuwen hiervoor, terwijl het rapport van European Food Safety Authority deze relatie niet legt. De studies die in de EU gebruikt worden om tot dit antwoord te komen, zijn grotendeels afkomstig vanuit de producent van glyfosaat zelf. Een producent die er uiteraard belang bij heeft dat het middel op de markt blijft.
Oproep initiatiefnemers
De initiatiefnemers achter het Maatschappelijk Manifest Bestrijdingsmiddelen roepen minister Adema dus op tegen de verlenging van het gebruik van glyfosaat in de Europese Unie te stemmen. Zij vinden dat dit middel hoort niet thuis in een gezond landbouwsysteem met oog voor de gezondheid van mensen en natuur. Zeker niet omdat goede, mechanische methoden zijn om onkruid te verwijderen die geen vlieg kwaad doen. Voorkomen is beter dan genezen.
Meer lezen over glyfosaat?
https://stopglyphosate.eu/ onafhankelijke website, Europese NGO’s met wetenschappelijke onderbouwing van de claims
https://stopglyphosate.eu/what-can-you-do/ suggesties van stopglyphosate groep wat je kan doen
https://actions.eko.org/a/eu-stop-met-het-verspreiden-van-verboden-chemicalien een petitie over verboden chemicals van Eko.org
