Op zaterdag 10 juni was de officiële opening van de 15e Herenboerderij, Herenboeren Usseler Es. Deze coöperatieve boerderij bevindt zich bij Enschede, op het historische ‘Usseler Es’. Een ‘es’ was een hooggelegen akker die zich qua vruchtbaarheid van de bodem onderscheidde van de omringende schrale weidegronden. Het totale aantal actieve Herenboerderijen ligt inmiddels zelfs al op 18. De twee meest recentelijk gestarte boerderijen (Herenboeren Ulingshof bij Venlo en Herenboeren Lingezegen tussen Nijmegen en Arnhem) zullen op een later moment pas een officiële opening organiseren.
Opening van Herenboeren Usseler Es (Enschede)
Met de overhandiging van een koperen schop is Herenboerderij Usseler Es zaterdag officieel geopend, als eerste Herenboerderij van Overijssel. Al ruim 225 huishoudens sloten zich aan als coöperatielid. “Fantastisch dat zoveel mensen geïnteresseerd zijn in lokaal, natuurinclusief en eerlijk eten van hun eigen boerderij! Dit is niet voor een jaar, maar voor een veel langere periode”, aldus voorzitter Hans Pieter van den Berg.
De Usseler Es. Het is historische grond. Al duizenden jaren zijn er mensen actief op het land. De laatste jaren werd de grond enkel nog gebruikt voor maisteelt, maar met de komst van de Herenboeren is er weer volop leven op de Es. Bij Herenboeren participeren 250 huishoudens als coöperatie in kleinschalige natuurinclusieve landbouw dichtbij huis. Deze huishoudens halen wekelijks hun oogstdeel (groente, fruit, eieren en – voor wie wil – af en toe vlees) op en helpen naar wens mee op de boerderij. De eerste gewassen komen inmiddels al uit de grond. “Zeven maanden geleden zeiden we tegen elkaar, gaan we het doen? Het was spannend. Maar de wereld verandert niet als je geen risico’s neemt. En kijk waar we nu staan en met wie. Als je alle mensen bij elkaar ziet, geweldig”, zegt van den Berg.
Boeren Isabel en Idse zijn hard bezig de boerderij op te bouwen, ondersteund door de vele enthousiaste coöperatieleden. Voor iedereen is er wel iets te doen voor de boerderij, of dat nou op het land, in de klusploeg of in de communicatie is. Er is zelfs een kookploeg. Tal van commissies zijn opgericht om van Herenboerderij Usseler Es een succes te maken. Van den Berg: “Ik zie dat de mensen een gemeenschappelijk doel hebben. Dat is een enorme drive. We willen op een andere manier eten en meer betrokken zijn bij het voedsel. Daar is lef voor nodig. De eerste leden begrijpen dat we iets nieuws aan het doen zijn, dat er risico aan zit. Maar ze zetten zich desondanks vol passie in voor de boerderij.”
Positief, constructief en verbindend
Van den Berg vat Herenboerderij Usseler Es in drie woorden samen: positief, constructief en verbindend. Er is een gemeenschap ontstaan. Iets wat Van den Berg toejuicht. “Onze leden komen uit alle hoeken van de samenleving, maar leren elkaar hier kennen. Er ontstaat een verbinding. Dat vind ik mooi, want juist het verbindende mis ik soms in de samenleving.”
Als officiële openingshandeling ontving van den Berg zaterdag een koperen schop, of om het op zijn Twents te zeggen een koperen bats, uit handen van Harry Wesseling, bestuurder van Stichting Herenboeren Nederland. Wesseling is onder de indruk hoe gemotiveerd de leden van Herenboerderij Usseler Es zijn. “Van de 450 te voeden monden (er is nog plek voor 25 huishoudens) zijn 250 mensen actief op de boerderij. Dat is waanzinnig veel. Op de meeste boerderijen ligt dit tussen de 60 en 70 leden die iedere week iets doen.”
Vijftiende Herenboerderij in Nederland
Met Herenboerderij Usseler Es wordt de vijftiende Herenboerderij in Nederland geopend. Daar blijft het niet bij. Wesseling: “Dit is de eerste Herenboerderij in Twente, maar er komen er nog een paar aan. Herenboeren is een landelijke beweging die steeds groter wordt. Voor 2030 mikken we op 350 boerderijen, verspreid over het hele land. Mensen snappen steeds beter dat we op een andere manier met de aarde om moeten gaan en dat de transitie van het voedselsysteem onvermijdelijk is. Met Herenboeren laten we zien dat de landbouw van de toekomst ook anders kan.”
De opening markeert de officiële start van Herenboerderij Usseler Es. Het begin is er, nu is het zaak om door te groeien. “Het lintje knippen is leuk, maar daarna begint het pas”, zegt Wesseling. “Ik spreek vaak mensen op onze boerderijen. Eén van hen hoorde ik zeggen: ‘Ik ben niet lid geworden om iedere week mijn groente te halen. Ik wil een stuk gezonde grond nalaten.’ Dat zou de missie van ons allemaal moeten zijn.”
Voormalig stadsdichter van Enschede, Dick Schlüter, schreef een prachtig gedicht bij de opening van Herenboeren Usseler Es. Je leest het hier.
